De geschiedenis van de parochie

Begin 1900 neemt de bevolking in de gemeente toe. De kerk in Gilze begon te klein te worden. De verwachting was dat de bevolking, door de ontginning en economische groei, nog zou toenemen.  Daarnaast was de afstand naar de kerk in Gilze toch wel ver, waardoor de gedachte opkwam een eigen parochie te stichten. 

Op 13 mei 1913 werd de parochie in Hulten officieel opgericht. De kerk werd toegewijd aan Gerardus Majella. Volgens overlevering was het de boer die de grond voor de kerk leverde die er sterk op aandrong om de kerk toe te wijden aan de heilige Gerardus Majella. Gerardus was enkele jaren eerder (1904) heilig verklaard en bij het katholieke deel van de bevolking stond hij erg in de belangstelling.

 

Kapelaan J.A.C.M. de Wit, geboren in 1868 in Nieuw-Vosmeer, werd pastoor. De kerk van Gilze schonk de nieuwe parochie een donatie van fl. 13.000. Daarnaast stak pastoor De Wit geld in de bouw van de kerk en ook de inwoners van Hulten werd gevraagd een bijdrage te leveren. Na wat geruzie over de plaats van de kerk, kon met de bouw begonnen worden. Het kerkhof kon niet bij de kerk aangelegd worden, omdat de grond daar te drassig was. Daarom werd een hoger gelegen stuk grond verworven. De kerk werd ontworpen met een toren, maar verder dan uitsparingen in de muur kwam het niet. Op 4 februari 1914 werden de kerk en de school plechtig ingezegend door Mgr. P. Hopmans van het bisdom Breda. 

 

Van het begin af aan kwamen de bedevaarten naar Hulten op gang. De processies uit Tilburg kwamen op zondag en maandag en die uit Oosterhout op dinsdag. De Tilburgse processiegangers legden altijd bij café Stad Parijs of bij Timmermans aan en die uit Oosterhout gingen naar Driekske de Swart. Op 16 oktober, de feestdag van Gerardus, trokken de inwoners van Hulten in processie met het Gerardusbeeld en het vaandel door de parochietuin.   Pastoor De Wit heeft niet lang van zijn kerk kunnen genieten, want hij overleed op 28 februari 1916. Hij wordt opgevolgd door pastoor Wijting. Na zeven jaar vraagt pastoor Wijting overplaatsing aan wegens mogelijkheden met enkele boeren. Op 10 augustus 1923 wordt de Rijenaar J.B. Brouwers tot pastoor in Hulten benoemd. Hij zal 21 jaar in Hulten blijven en was zeer geliefd.

 

Toen in 1944 bij het bombardement de kerk, pastorie en school werden verwoest, moest Hulten zich behelpen met een schuur als kerk (van weduwe Van Dongen, gelegen aan de Hulteneindsestraat 8). Wonderwel was het beeld van de heilige Gerardus gespaard gebleven. Het was in de schuurkerk dat de parochie Hulten in november 1944 in plechtige uitvaartdienst afscheid nam van pastoor J.B. Brouwers.

 

Nog in 1944 werd pastoor Th. H. van de Brûle feestelijk ingehaald. Hij neemt zijn intrek in de ‘Gerardushof’. Er werd eerst begonnen met de bouw van een noodkerk Door de aankoop van een Duitse loods en de bruikbare planken en balken van de verwoeste kerk, kon deze worden gebouwd op de plek waar thans de parkeerplaatsen tussen ‘The Chump’ en het speelbos liggen. Op 12 december 1945 werd de noodkerk ingezegend.

 

Nu kwamen de plannen voor een nieuwe kerk en pastorie ter sprake. Behalve van het Bisdom heeft pastoor Van de Brûle bij het bouwen van een nieuwe kerk grote financiële steun van de parochianen mogen ondervinden. De kerk werd gebouwd in de boomgaard van de vroegere pastorie en zou plaats bieden aan 450 parochianen. Architect W. Bunnink uit Breda had de bouw, die door aannemer Leyten uit Raamsdonk werd uitgevoerd, onder zijn leiding. De eerste steenlegging was op 20 mei 1951. Op 31 maart 1952 werd de kerk plechtig ingewijd.  

In 1955 overlijdt pastoor Van de Brûle en wordt opgevolgd door A.J.M. van Eekelen, die tot 1970 pastoor is in Hulten. Hij had de taak verschillende vernieuwingen door te voeren en had de ontwikkeling van de jeugd d.m.v. studie, toneel en jeugdwerk hoog in het vaandel staan.

 

Eind jaren ‘90 wordt besloten tot nauwe samenwerking met de buurtparochies van Rijen en Molenschot, omdat de gemeenschap te klein is om als parochieorganisatie zelfstandig te kunnen blijven bestaan.

Vanaf 1971 wordt pastoor W.C. Dictus geïnstalleerd. Hij blijft pastoor tot 1997, waarna de parochie door diverse pastores wordt geleid. Hulten heeft zelf drie priesters voortgebracht: H.J.J. de Kort, W. van Dongen en G.F. Wouters.  

Mede dankzij de sterke verbondenheid in de Hultense gemeenschap groeide er ook een aanzienlijke groep van vrijwilligers en vrijwilligsters die betrokken zijn bij het parochiegebeuren. De kleine buurtgemeenschap bestaat uit minder dan 300 gezinnen en toch is er sprake van een vitale - zij het kleine - geloofsgemeenschap.  

 

Vanaf 1 januari 2001 is de parochie van Hulten gefuseerd met de parochies van Rijen en Molenschot: de nieuwe parochie heet Parochie Heilige Geest. De parochiekerk behoudt natuurlijk haar eigen naam: Gerardus Majella kerk.   

Helaas ontkomt ook Hulten niet aan de vergrijzing en het teruglopende aantal kerkgangers. Daarom is besloten de kerk in Hulten in juni 2013 te sluiten.

 

HET KERKGEBOUW 

De eerste steen van de oorspronkelijke kerk werd gelegd op 1 augustus 1913. De kerk was ontworpen door architect J.J. van Groendael-Gorter. Hieraan voorafgaand was er enige onenigheid over de plaats waar de kerk gebouwd moest worden. De vertegenwoordiger van het Bisdom Breda, de heer P. Hopmans, kwam daarom naar Hulten om de meningen te peilen. Daarna heeft hij besloten dat de kerk gebouwd zou worden langs de Rijksweg Breda-Tilburg en wel zoveel mogelijk in het middelpunt van de nieuwe parochie (die was ontstaan uit de gehuchten Hulten, Hultenseind, Klein-Tilburg en de Lage en Hoge Haansberg). Dus waar ook het huidige kerkgebouw staat.

 

Ondanks het mooie houten noodkerkje werd meteen begonnen met plannen voor een nieuwe kerk. Pastoor Van de Brule spande zich in om financiële middelen bijeen te brengen. Hij ontving geld van bisschop Hopmans en ook de parochianen droegen bij. De eerste steen werd gelegd op 20 mei 1951. Deze eerste steen is nog steeds te zien achter in de kerk. Het bevat de tekst: 

De grond voor de bouw van de kerk, pastorie, school, schoolhuis en kerkhof werd geschonken door enkele bewoners. De bouw verliep zeer voorspoedig met veel hulp van de boeren in Hulten. Al op 4 februari 1914 werd de kerk plechtig ingezegend en toegewijd aan de Heilige Gerardus Majella. De kerk was ontworpen met een toren, maar de toren is er nooit gekomen. De bouwkosten bedroegen slechts het luttele bedrag van fl. 54.000,-!

 

Ondanks het mooie houten noodkerkje werd meteen begonnen met plannen voor een nieuwe kerk. Pastoor Van de Brule spande zich in om financiële middelen bijeen te brengen. Hij ontving geld van bisschop Hopmans en ook de parochianen droegen bij. De eerste steen werd gelegd op 20 mei 1951. Deze eerste steen is nog steeds te zien achter in de kerk. Het bevat de tekst: 

 

Oorlogsgeweld heeft mij verwoest

3 september 1944

Het werk van de vrede heeft mij hersteld.

Toegewijd ter ere van God en Sint Gerardus

20 mei 1951

 

Thom. V.d. Brule, pastoor

W.J. Bunnik, architect

J. Leyten en zoon, aannemers

A. van Broekhoven, J. Menssen, W. Aarts, F. van Hoek, C. van Zon, kerkmeesters 

 

 

Op 31 maart 1952 werd de nieuwe kerk geconsacreerd.  

Na de voltooiing van de nieuwe kerk, gaat de noodkerk dienst doen als parochiehuis. Het werd gebruikt als vergader- en feestzaal. De kleuterklas was er een poos gevestigd en de zaal deed dienst als gymzaal of handvaardigheidslessen voor de lagere school. Toen in 1984 de bouw van de huidige Chump gereed was, werd de noodkerk gesloopt.

 

Het huidige kerkgebouw kent een ongeveer 29 meter hoge toren. Uiteraard voorzien van rode lampjes in verband met de nabijheid van het vliegveld. De gebrandschilderde ramen in de zijbeuken van de kerk zijn voorstellingen uit het oude- en het nieuwe testament. In deze rmen staan met hun initialen of de verenigingsnaam, de schenkers vermeld.

 

 

Aan de zijmuren hangen de 14 schilderijen (staties) van de kruisweg.

De zwart ingemetselde kruisjes herinneren nog aan de inwijding van de kerk. Het getal 12 staat symbool voor de 12 apostelen.

Vergelijkt men deze kerk met de voorzijde en toren van de van Gilze, dan kan men zien dat deze kerk van dezelfde architect is.  

 

Wat er na de laatste viering op 23 juni 2013 met het kerkgebouw gaat gebeuren is nog onduidelijk. De pastorie is reeds verkocht en de parochietuin is ingericht als het speelbos.

 

GERARDUS MAJELLA 

Gerardus Majella had als kind een droom: hij wilde heel graag broeder of pater worden. Maar geen enkel klooster wilde hem aannemen. Ze vonden hem een hopeloos figuur. Toch bleef hij koppig volhouden. In 1752 kon hij uiteindelijk intreden bij de Redemptoristen. Daar vond hij wat hij zocht: stilte en eenzaamheid, armoede en soberheid. Hij zette zich in voor de armen en leefde eenvoudig. In de volksmond wordt Gerardus Majella wel de heilige van hopeloze zaken genoemd. Dat heeft alles te maken met zijn eigenzinnige doorzettingsvermogen. Telkens weer, ondanks zijn zeer zwakke gezondheid en de vele tegenwerking die hij kreeg, ging hij verder. De wonderen die aan hem worden toegeschreven hebben meestal ook te maken met de bevolking die in bittere armoede leefde. Voor hopelozen mensen, vrouwen en mannen zonder hoop en levensmoed, heeft Jezus een boodschap van hoop en bemoediging gebracht.  

Hoe toepasselijk is deze heilige voor Hulten? Een klein dorp dat ontstaan van uit soberheid zich toch maar 100 jaar staande heeft gehouden. De eenvoud, doe maar gewoon en hard werken.  

 

Op kerkelijk gebied was Hulten overigens toch wel groot. Vanaf 1915 kwamen jaarlijks groepen bedevaartgangers te voet uit Tilburg en Oosterhout naar Hulten. 16 oktober, de feestdag van Gerardus, was voor de inwoners van Hulten een vrije dag. In de processie trokken zij dan met het Gerardusbeeld en het zangkoor vanuit de kerk rechtsom door de bosschage naar het rustaltaar in de parochietuin. Na de zegen en het ‘Tantum Ergo’ liep men langs de andere kant de kerk weer in. Het vaandel dat men meedroeg staat nu nog in de kerk. In het begin van de jaren zestig stopten deze bedevaarten. 

Linksachter in de kerk is de kapel van Gerardus Majella. Deze vroegere doopkapel werd in 1980 ingericht als Gerarduskapel. Ook het kleine linker zijaltaar is toegewijd aan de Heilige Gerardus Majella. Het gipsen beeld van Gerardus Majella heeft het bombardement van 1944 overleefd. Het stamt uit de oprichtingstijd van de parochie. Het vaandel achter het beeld dateert uit 1917.